Lojistik sektöründe boş seferlerin büyük bir kısmı planlamacılar ve nakliye şirketleri sahipleri için olumsuzdur. Bu konuda yapılacak optimizasyonun önemi yalnızca daha fazla kâr sağlamak için değildir. Aynı zamanda karbon ayak izini azaltmada da etkilidir. Bu alanda ekoloji ve ekonomi kavramları başa baş gider. Öyleyse ulaşımdaki boş seferler hakkında daha fazla bilgi edinelim.
- Avrupa Birliği’ndeki tır yolculuklarının %20’sinden fazlası yük olmadan yapılmaktadır. Bu tür seferlerin çoğu iç ulaşımla ilgilidir.
- Boş seferlerin oranı bazı endüstrilerde çok yüksektir. Bu durum seferin yönüne, müşterinin özel gereksinimlerine ve sözleşmenin ayrıntılarına bağlıdır.
- Boş seferleri azaltmayı amaçlayan ana eylem, ulaşımın doğru bir şekilde düzenlenmesine dayanmaktadır. Modern teknolojiler bu kapsamda daha fazla seçenek sunmaktadır.
Polonya ve Avrupa Birliği’nde Boş Sefer Durumu
Eurostat verileri 2020 yılında Avrupa Birliği taşımacılığında tırların toplam 157 milyardan fazla kilometre kat ettiğini göstermektedir. Bunlar arasında yaklaşık olarak 32 milyar araç kilometresi boş yere kat edilmiştir. Bu değerleri Polonya için göstergelerle karşılaştırmakta fayda var.
Polonya taşımacılık sektörü yaklaşık olarak 30 milyar kilometrelik bir mesafe (yüklü ve yüksüz) kat etmiştir. Bu durum Polonya’da bulunan tırların Avrupa Birliği’nde yapılan boş kilometre değeri kadar sefer yaptığı anlamına gelmektedir.
Karayolu taşımacılığında yüksüz yolculuklar kaçınılmazdır. Bu hipotezi destekleyen birkaç neden de vardır. Örnek olarak; ulaşım hizmetlerinin arz ve talebi arasındaki dengesizlik açıkça görülmektedir. Ayrıca kısa teslim sürelerine ve yeni siparişlerin bir parçası olarak ulaşımın çok hızlı düzenlenmesine odaklanan pazarın talepleri de büyük önem taşımaktadır. Bu noktada, gelecekte boş seferlerin oranını artırma potansiyeline sahip olan Avrupa Birliği (hareketlilik paketi) politikasının da etkisi vardır.
Yüksüz seyahatlerin sayısı, taşımacılığın gerçekleştirildiği alandan da etkilenmektedir. Bir planlayıcının büyük ebatlı mallar için (örneğin yel değirmeni bileşenleri) yükün iadesini düzenlemesini beklemek zordur. Aynı durum yakıt veya inşaat malzemelerinin taşınması için de geçerlidir. Bu nedenle uzman nakliye firmalarının bir şekilde sefer optimizasyonuna dirençli olduğu, planlayıcıların boş seferleri azaltma üzerindeki etkisinin sınırlı olduğu ve hatta hiç olmadığı bir durum varsayılabilir.
Bu noktada yarı römorklarda veya soğuk hava depolarında taşınabilen yaygın yüklerin (örneğin paletli mallar) taşınmasında daha fazla önlem mümkündür Fakat bu alanda da tabiri caizse planlayıcının eli kolu bağlıdır.
Bu durumda Madrid’e ulaşım iyi bir örnek olarak gösterilmektedir. Bu şehir ithal mallar için çok yüksek talepleriyle bilinmektedir. Ancak yetersiz gelişmiş bir endüstri sistemi nedeniyle nakliye şirketleri iade için kolay nakliye organizasyonlarına güvenemez. Taşıyıcılar bu nedenle İspanya’nın diğer bölgelerinde (örneğin Bask veya Galiçya bölgelerinde) uygun tarifeler aramak zorunda kalıyor. Dolayısıyla boş bir tır, nakliye alanına ulaşmaktadır.
Lojistik Sektöründe Boş Seferlerin Azaltılması Mümkündür ve Gereklidir
Yük taşımacılığında boş kilometrelerin sınırlandırılması, taşımacılık sektöründeki çalışanların karşılaştığı en önemli noktalardan biridir. Dolayısıyla planlamacılar, taşımaları optimize etmek için büyük çaba harcarlar. Bunun bir örneği küresel bir üretici için Omega Plzno projesidir. Bu işlemin sonucunda %5’lik boş sefer oranına sahip dolu bir taşıma sistemi olduğu görülmüştür.
Boş seferlerle başa çıkmak için pek çok yöntem vardır. En temel yöntem ise bir müşteri ağının oluşturulmasıdır. Teoride bu yöntem kulağa çok basit gelse de planlamacıların, nakliyecilerin, müşteri hizmetleri personellerinin ve satış görevlilerinin yetkinlik durumları esas alındığında pratik uygulama son derece karmaşık bir süreç haline gelmektedir. İşin özünde müşteri ile çalışırken boşaltma yeriyle yükleme yeri arasındaki mesafeyi en aza indirmek vardır.
Veri analizleri ve operasyonlar boş tır seferlerinin azaltılmasında büyük rol oynamaktadır. Nakliye şirketleri, örneğin kapsamlı telematik sistemler sayesinde, çeşitli şekillerde kullanılabilecek son derece zengin veri tabanları üretirler. Veri tabanı üretimleri boş seferleri azaltmak için yapılmaktadır. Bu yüzden yakın gelecekte yapay zekâ ve makine öğrenimine dayanan azaltma teknikleri de fazlasıyla işe yarayacaktır.
Nakliye sektörünün nabzını tuttuğumuz blog yazılarımızı Facebook adresimiz üzerinden de takip edebilirsiniz.
