Günümüzde yakıt fiyatları oldukça pahalı ve dolayısıyla lojistik sektörünün yakıt tüketimini azaltmanın yollarını araması şaşırtıcı bir durum değil. Bu noktada tırların yakıt tüketimini azaltması en kolay ve etkili yöntem olarak görülmektedir. Peki, bu durum ulaşımın yavaşlamasına neden olabilir mi?
- Köşeli ve gövdeli olan büyük tırlar, hız arttıkça artan muazzam bir hava direnci oluşturmaktadır. Bu direnç ne kadar büyükse yakıt da o kadar fazla tüketilmektedir. Bu nedenle kamyonlarda hız sınırının kullanılması, büyük filolarda yakıt tüketimini azaltmak için etkili ve aynı zamanda kolay bir çözümdür. Bu noktada 90 km/saat yerine 85 km/s hızla hareket eden bir tır, 100 kilometrelik bir pistte yaklaşık olarak 2 litre dizel yakar. 80 km/s hızında ise daha fazla tasarruf sağlanacaktır.
Bununla birlikte aracın azami hızının düşürülmesi mesafeli sürüş yapmaya alışkın olan sürücüler arasında şüphe uyandırmaktadır. Teslimatlarda olası bir yavaşlama konusu da oldukça ilginç bulunmaktadır. Peki ya bu durum gerçekten bir tehdit mi?
- Bu noktada hız düşüşü tek başına yeterli değildir. Sürücüler tutumlu sürüşün diğer kurallarına da dikkat etmelidir.
Yüksek Yakıt Fiyatlarının Nakliye Sektöründe Yarattığı Etkiler
Yüksek yakıt fiyatları günümüzde birçok endüstriye zarar vermektedir. Ancak en fazla zarar gören sektör şüphesiz olarak karayolu taşımacılığıdır. Birkaç gün içinde gerçekleşen toptan dizel yakıt fiyatlarındaki 2 Zlotiden fazla artış büyük bir piyasa şokuyla ilişkilendirilmiştir. Ancak kısa bir karışıklıktan sonra önlemleri etkili bir şekilde uygulama zamanı gelmiştir. Bu noktada popüler yöntemlerden biri de yakıt tasarrufu sağlayan tırların maksimum hızını sınırlamaktır.
Yüzeyde büyük ve gövdeli bir tır, aerodinamik açıdan ne kadar hızlı hareket ederse hava da o kadar fazla direnç oluşturmaktadır. Bunun altında da dirençle yakıt tüketiminin artması gerçeği yatmaktadır. Yukarıdaki grafik, açıklanan bağımlılıkların yalnızca daha yüksek hızlarda kritik olduğunu göstermekte. Temel olarak tırın aerodinamiği 60 km/s’e kadar büyük bir rol oynamaz. Ancak bu değerin üzerinde yakıt tüketimi hızla artmaya başlar. Tırlardaki yakıt tüketiminin ise daha da keskin bir şekilde sıçraması, 80 km/s’den daha yüksek hızlarda görülmektedir.
Tırların Yakıt Tüketimi ile Hız Arasındaki İlişki
Tırlar, Avrupa Birliği ülkelerinin büyük bir çoğunluğunda otoyollarda 80 km/s’den daha hızlı hareket edemezler. Tabii ki 60 km/s hıza sahip bir tır sürmek, ulaşım açısından rasyonel değildir. Bununla birlikte artan yakıt tüketimi nedeniyle 90 km/s’ lik hızı korumak da ideal değildir. Kayda değer bir yakıt ekonomisi için 5 km/s daha yavaş hareket etmek daha doğrudur. Çünkü sürtünmenin etkisiyle yakıt tüketimi, aracın hareket hızına göre katlanarak artacaktır. Bu nedenle, bu alanda gerçekleştirilecek küçük bir kısıtlama bile yakıt tüketiminde önemli bir azalmayı sağlayabilir.
Volvo Trucks tarafından sunulan veriler, maksimum hızın düşmesiyle tırların yakıt tüketimini azalacağını ortaya koymaktadır. Üreticiler bu noktada toplam ağırlığı 37 ton olan yarı römorklu bir traktörü kullanarak düz bir yolda ölçüm yaptı. Bu set 90 km/s hızıyla 28,9 l /100 km yaktı. 80 km/s’de daha yavaş sürüşte ki yakıt tüketimi ise 25,7 l / 100 km idi. Bu oldukça büyük bir fark demektir. Ancak hız sınırlayıcının 80 km/s seviyesine getirilmesi, zor sollama manevraları nedeniyle sürücülerin performansını olumsuz yönde etkileyebilir.
Bu noktada en uygun çözüm 85 km/s’ lik bir maksimum hız sınırlayıcısının takılmasıdır. Volvo Trucks verilerine göre bunun 1 ila 1,7 litre/100 tasarruf sağlayacağı belirtilmektedir. Ayrıca sürücü konforunu ve yapılan taşıma işlemlerinin zamanını fazla etkilemeyeceği de ortadadır. Bu durumda tırlardaki yanmanın sınırlandırılması, büyük nakliye alanlarında birkaç yüz araca dönüştürüldüğünde önemli tasarrufların görülebilmesi için önemlidir. Bunun yanı sıra zararlı maddeler ve sera gazların emisyonlarının azaltılması da unutulmaması gereken bir noktadır.
Hız Sınırlayıcı, Teslimatın Zamanında Gerçekleşmesini Etkiler Mi?
Hız sınırlayıcı ile tırlarda yakıt tüketimini sınırlamanın avantajları var mı? Bu sınırlayıcı, teslimatın zamanında gerçekleşmesini etkiler mi? Avrupa’daki çoğu karayolu üzerinde ağır araçlara verilen maksimum hız izni 80 km/s’dir. Ancak, bu alandaki denetim hizmetlerinin Polonya’da çok da kısıtlayıcı olmadığı bilinmektedir. Bununla birlikte, diğer AB ülkelerindeki otoyollarda 90 km/s’ lik bir hız korunmadığında cezai işlem uygulanmaktadır. Ancak hızın azaltılması, ulaşım operasyonlarının mutlaka yavaşlayacağı anlamına gelmez.
Yukarıdaki hesaplamalar tırın maksimum sürüş hızının ne kadar yüksek olursa, ulaşımın o kadar verimli olacağını gösteriyor gibi görünüyor. Fakat yalnızca rotadaki koşulların her zaman mükemmel olmasıyla bu değerler mümkündür. Bu noktada ideal senaryoların uygulanabilmesi, otoyollardaki artan trafik nedeniyle mümkün değildir. Üstelik trafik sıkışıklığı, dolambaçlı yollar veya kötü hava koşulları gibi durumlar da söz konusudur. Bütün bunlar olduğunda ilerleyiş yavaşlamaktadır.
Sonuç: Tırların Yakıt Tüketimini Azaltmak Mümkün!
Tırlardaki maksimum hızın rasyonel olarak azaltılması, nakliye operasyonlarının ilerleyişini etkilemeden yakıt tüketimini önemli ölçüde azaltma şansına sahiptir.
Ekonomik sürüşün en önemli ilkesi, sürüşün düzgün bir şekilde yapılmasıdır. Tırların yakıt tüketimi hızlanma esnasında pik yapmaktadır. Bu nedenle yollardaki olumsuz koşullarda seti tekrar tekrar hızlandırarak ve frenleyerek daha uzun sürede sürmektense, daha düşük bir hızda sürmek daha iyidir. Gerçek bir sürüşte 85 km/s sınırlayıcı ile nakliye aracının ortalama daha yavaş hareket edeceği ortaya çıkmıştır. Ortalama bir hız, ulaşımda sınırlayıcı kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın yaklaşık olarak 70 km/s’dir. Bu nedenle tırlardaki maksimum hızdaki rasyonel düşüşün, nakliye operasyonlarının gidişatını etkilemeden, yakıt tüketimini önemli ölçüde azaltma şansına sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca araçların bu yavaşlamasının sadece sürücü tarafından değil, nakliyesini düzenleyen planlamacılar ve nakliyeciler tarafından da dikkate alınması gerektiği bilinmelidir.
Polonya Nakliyat olarak nakliye sektörünün nabzını tutuyoruz. Sektörün ihtiyaçlarına özenle eğiliyoruz. Facebook adresimizde de aktif paylaşımızlarımız devam ediyor. İçeriklerimizi takip ederek sektörü güncel bir şekilde izleyebilirsiniz.