Motorin ve AdBlue fiyatlarındaki artış 2023 yılında nakliye sektöründe yakıt tasarrufu konusunu yine gündeme getirdi. Nakliye şirketleri, daha düşük yakıt tüketimini sağlayacak tüm faktörleri değerlendirmek zorunda. Çünkü yakıtın bilinçsiz kullanımında maliyetteki payı, diğer tüm giderlerin maliyetinden daha yüksektir. Neyse ki bu noktada nakliye şirketinin yakıt tasarrufunda her elemanın katkıda bulunması mümkündür.
Tır şoförleri ve nakliye sürecindeki tüm sürücüler yakıt tasarrufu konusunda birincil etkiye sahiptir. Dolayısıyla şirketlerin eko-sürüş eğitimlerine verdiği önem de maliyetlerin azaltılması için her geçen gün artmaktadır. Çünkü modern tırlarda bulunan yakıt verimliliği sistemleri, sistemin kullanıcısıyla birlikte verimliliği sağlayabilmektedir. Bununla birlikte analiz ve planlama departmanları da yakıt verimliliğinde önemli bir etkiye sahiptir. Çünkü araçların boş kilometre oranını da bu departmanlar belirlemektedir. Tüm bunların ışığında tırların, üst hız sınırının düşürülmesi de nakliye şirketlerinin 2023 gündeminde beklenen bir konudur.
Nakliye Sektöründeki Yakıt Tasarrufu ve Elektriğin Etkisi
Nakliye sektöründe enerji tüketimi yalnızca araçlardan ibaret değildir. Lojistik tesislerinin de belirli bir enerji ihtiyacı bulunmaktadır. Bu enerji ihtiyacında da elektrik piyasası kaynaklı bir maliyet artışı yaşanmaktadır.
Şirketler, lojistik tesislerinde enerji tüketimi önlemini almak amacıyla fotovoltaik çiftliklerden yararlanmaktadır. Ayrıca stratifiye cihazları, hava perdeleri, bölgesel veya otomatik aydınlatma gibi intralojistik çözümler de artık gündeme gelmektedir.
2023, nakliye sektöründe yakıt tasarrufu bir başka taşımacılık modeli olan intermodal taşımacılık modelini de ön plana çıkarmaktadır.
Yakıt Tasarrufunda Tırların Hız Sınırının Önemi
Köşeli şekilli tırlar, hız artışına orantılı olarak büyük bir hava direnci meydana getirmektedir. Bu hava direnci arttıkça tırın yakıt tüketimi de artmaktadır. Dolayısıyla tırların, hız sınırına uyması yalnızca güvenlik amaçlı değil yakıt tasarrufu amaçlı da kritik öneme sahiptir. Örneğin 85 km/s hızla hareket eden bir tır, 90 km/s hızla hareket eden bir tıra göre 100 km’de yaklaşık 2 litre daha az mazot tüketmektedir. Hız 80 km/s düzeyine düştüğünde ise yakut tasarrufu daha da artmaktadır.
Yakıt fiyatlarındaki artış neredeyse tüm sektörlere etki etmektedir. Fakat karayolu taşımacılığı tamamen yakıt ile gerçekleştirildiği için sektörel olarak en çok yarayı alan taraftadır.
Örneğin dizel fiyatlarında birkaç gün içerisinde yaşanan 2 zlotinin üzerindeki artış, aşırı piyasa dalgalanması ile krizin işaretçisi olarak değerlendirildi. Şirketler de önlem olarak yakıt tasarrufu sağlamak amacıyla hız sınırlaması uygulamasına geçişi olumlu görmektedir.
Yukarıda verilen örneğe ek olarak yakıt tüketiminin temel olarak 60 km/s hız aşıldıktan sonra artmaya başladığını söylemek mümkündür. Tırın aerodinamiği açısından 60 km/s hızına kadar yakıt tüketiminde büyük farklılık gözlenmemektedir. 60 km/s hızdan sonra ise 80 km/s hız yakıtın daha hızlı tüketildiği hız sınırı olarak görülmektedir.
Hız Sınırı Uygulamaları
Çoğu Avrupa Birliği ülkesinde tırların otoyollardaki hız sınırı 80 km/s olarak belirlenmiştir. Kuralların yanı sıra tırlara yerleştirilen hız sınırlayıcı cihazların kullanımı da yaygınlaşmaktadır. Ne yazık ki hız sınırlamaları beraberinde teslimat zamanında gecikmeyi de getirmektedir. Yine de 80 km/s hız sınırı ağır vasıtaların tümü için geçerlidir.
Yakıt Tasarrufu Konusunda Polonya’da Hız Sınırı
Polonya denetleme mekanizması bu alanda yeterli kısıtlayıcı tutumu göstermemektedir. Örneğin diğer AB ülkelerinde otoyolda 90 km/s hızının aşılması ciddi para cezaları ile sonuçlanmaktadır. Polonya, bu alanda bu kadar tutumlu değildir.
Eko Sürüşün Yakıt Tasarrufuna Etkisi
Eko sürüş yumuşak sürüşü prensip almaktadır. Çünkü tırların yakıt tüketimi en çok hızlandığı sırada artmaktadır. Eko sürüş, bunu bir fırsata çevirerek yol koşullarını önceden belirlemektedir. Ortalama hızı belirleyip tekrar hızlanma ve tekrar yavaşlamanın önüne geçmektedir. Bu durumun yakıt tasarrufu için en etkili yöntem olduğu ispatlanmıştır. Nitekim reel sürüş sırasında 85 km/s hıza ayarlanmış bir kamyonun varacağı yere eko sürüşe göre daha geç varacağı belirlenmiştir.
Ortalama olarak optimum hız, 70 km/s olarak belirlenmiştir. Bu hız sınırını koruyan tırların, yolculuk boyunca daha az hızlanma ve yavaşlamaya ihtiyaç duyduğu görülmüştür. Dolayısıyla da yakıt tüketimi büyük oranda azalmaktadır. Burada hızın sınırlanması yalnızca sürücü ile bağlantılı değildir. Nakliyeyi organize eden planlamacı ve nakliyeciler sürücüyü bu konuda önden bilgilendirmelidir. Sonuç olarak bir takım çalışması sonucunda hızın belirlenmesi ve yakıt tasarrufu yapılması en iyi sonucu vermektedir.
Sosyal medya üzerinden de bizi takip ederek, nakliye sektörünün seyrini 2023 yılı boyunca izleyebilirsiniz.